Redukcja śladu węglowego to jeden z elementów pozwalających uzyskać Unii Europejskiej neutralność klimatyczną w wyznaczonym terminie przypadającym na 2050 rok. Dlatego też temat ten jest w ostatnich latach na ustach wielu ludzi i organizacji. Zwłaszcza że od 2024 roku ma zacząć obowiązywać dyrektywa CSR (Corporate Sustainability Reporting Directive), która nakłada obowiązek obliczania śladu węglowego nie tylko na największe podmioty, ale także mniejsze przedsiębiorstwa.
Co to jest ślad węglowy przedsiębiorstwa?
Ślad węglowy przedsiębiorstwa odnosi się do całkowitej ilości gazów cieplarnianych emitowanych przez daną firmę w wyniku jej działalności i procesów produkcyjnych. Jest to miara, która określa wpływ danej organizacji na zmiany klimatyczne. Ślad węglowy uwzględnia emisje dwutlenku węgla (CO2) oraz innych gazów cieplarnianych, takich jak metan (CH4) czy podtlenek azotu (N2O), które przyczyniają się do efektu cieplarnianego.
Ślad węglowy przedsiębiorstwa obejmuje zarówno bezpośrednie emisje generowane przez instalacje i procesy firmy, jak i pośrednie emisje wynikające z dostawców, transportu, zużycia energii czy utylizacji odpadów. W celu dokładnego wyliczenia śladu węglowego przedsiębiorstwa muszą więc zbierać dane dotyczące zużycia energii i paliwa, emisji z procesów produkcyjnych oraz innych czynników wpływających na generowaną przez nie emisje gazów cieplarnianych.
Na czym polega obliczanie śladu węglowego firmy?
Obliczanie śladu węglowego firmy opiera się na standardzie Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol), który jest powszechnie akceptowanym i stosowanym narzędziem do raportowania emisji gazów cieplarnianych. GHG Protocol dzieli emisje na trzy zakresy, z których dotychczas większość firm raportowała głównie emisje z zakresów 1 i 2, a zakres 3 był opcjonalny. Jednakże w niedalekiej przyszłości (od 1 stycznia 2024 roku) wszystkie duże spółki, w tym prywatne, zatrudniające powyżej 250 pracowników, będą uwzględniać emisje z wszystkich trzech zakresów w swoim raporcie niefinansowym.
- Zakres 1 – Obejmuje bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych wynikające z działań i procesów wewnętrznych firmy, takich jak spalanie paliw kopalnych w instalacjach firmy lub emisje z floty samochodowej należącej do przedsiębiorstwa.
- Zakres 2 – Dotyczy pośrednich emisji związanych z zużyciem energii elektrycznej, ciepła lub pary zakupionych przez firmę. W tym przypadku emitent uwzględnia emisje generowane poza swoimi instalacjami, ale związane z dostarczoną mu energią.
- Zakres 3 – Obejmuje pośrednie emisje związane z działalnością firmy, ale generowane przez dostawców, klientów i inne zewnętrzne czynniki. Ich przykłady to emisje związane z transportem, odpadami, podróżami służbowymi pracowników, produkcją wykorzystywanych materiałów lub dostarczanych produktów.
Wprowadzenie obowiązku uwzględniania emisji GHG ze wszystkich trzech zakresów będzie miało duże znaczenie dla dokładniejszego i kompleksowego obliczania śladu węglowego firmy oraz świadomego zarządzania emisjami gazów cieplarnianych.
Kto musi obliczać ślad węglowy?
Od 2016 roku obliczanie śladu węglowego jest obowiązkowe dla dużych przedsiębiorstw, w zakresie emisji z bezpośredniego spalania paliw oraz zużycia energii lub ciepła z sieci (zakresy 1 i 2). Od 2021 roku dołączyły do tego również obowiązki związane z obliczaniem i raportowaniem emisji generowanych przez inne rodzaje działalności, takie jak podróże służbowe czy zakupy (zakres 3).
W przypadku dyrektywy CSRD, która została opublikowana w grudniu 2022 roku i ma zacząć obowiązywać od 2024 roku, obowiązek obliczania śladu węglowego zostanie rozszerzony na mniejsze przedsiębiorstwa. Jego wprowadzanie odbywać się będzie natomiast zgodnie z następującym harmonogramem:
- od 2024 roku obowiązkiem sprawozdawczym związanym z generowanym śladem węglowym zostaną objęte przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 500 pracowników,
- od 2025 roku obowiązkiem sprawozdawczym związanym z generowanym śladem węglowym zostaną objęte przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 250 pracowników,
- od 2026 roku obowiązkiem sprawozdawczym związanym z generowanym śladem węglowym zostaną objęte wybrane małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), przy czym MŚP będą miały możliwość zgłoszenia braku gotowości do przeprowadzenia obliczeń aż do roku 2028.
Wprowadzenie tych wymogów ma na celu zwiększenie odpowiedzialności przedsiębiorstw w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz wspieranie realizacji celów klimatycznych Unii Europejskiej.
Jak zredukować ślad węglowy przedsiębiorstwa?
Obowiązek obliczania śladu węglowego, którym w najbliższych latach objęte zostaną niemal wszystkie przedsiębiorstwa w Polsce, to nie tylko jeden z kolejnych wymogów Unii Europejskiej, który ma na celu wspomóc osiągnięcie neutralności klimatycznej w Europie w 2050 roku. To także szansa dla przedsiębiorstw na uniknięcie tak zwanego klimatycznego cła, które ma zostać nałożone na przedsiębiorstwa działające lub prowadzące regularny handel z dostawcami nieskupiającymi się na prowadzeniu polityki proklimatycznej. Dodatkowo zebrane dane o śladzie węglowym mogą zostać wykorzystane w celach marketingowych.
Dlatego już teraz warto zadbać o redukcję śladu węglowego, poprzez takie działania jak, chociażby:
- inwestycje w efektywność energetyczną, które mogą znacznie zmniejszyć zużycie energii i emisje gazów cieplarnianych. Zastosowanie bardziej energooszczędnych urządzeń, modernizacja systemów oświetlenia, izolacja budynków czy optymalizacja procesów produkcyjnych mogą przynieść oszczędności i zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych.
- Przejście na źródła energii odnawialnej, takie jak energia słoneczna, wiatrowa czy geotermalna, które pozwalają znacznie zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych związaną z produkcją energii. Inwestycje w instalacje fotowoltaiczne, elektrownie wiatrowe, biogazownie lub korzystanie z zakupionej energii odnawialnej mogą przyczynić się do znacznego obniżenia śladu węglowego.
- Optymalizacja logistyki i transportu może pomóc w zmniejszeniu emisji związanych z dostawami. Wybór ekologicznych elektrycznych lub wodorowych flot pojazdów, wspieranie transportu publicznego, promowanie carpoolingu czy zdalne spotkania online mogą przynieść korzyści w redukcji śladu węglowego.
- Poszukiwanie nowych rozwiązań technologicznych, które mają mniejszy wpływ na środowisko. Przykłady to zastosowanie technologii czystego spalania, wykorzystanie inteligentnych systemów zarządzania energią czy rozwój bardziej efektywnych i ekologicznych procesów produkcyjnych.
Te działania stanowią jednak jedynie przykłady sposobów na redukcję śladu węglowego przedsiębiorstwa. W tym przypadku ważne jest natomiast przede wszystkim podejście holistyczne i ciągłe dążenie do doskonalenia, uwzględniając specyfikę działalności i możliwości konkretnej firmy. Dlatego też mogą Państwo liczyć na naszą pomoc w tej kwestii. Oferujemy wsparcie przy realizacji inwestycji mających na celu zmniejszenie emisyjności przedsiębiorstw oraz poprawie ich efektywności energetycznej. Nasi specjaliści przeprowadzą Państwa przez ten proces krok po kroku.