Kogeneracja i system wsparcia finansowego

Wysokosprawna kogeneracja

Kogeneracja to skojarzona produkcja energii, która w jednym procesie technologicznym – spalania np. gazu lub biogazu – łączy wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła. Przedsiębiorcy decydują się na zastosowanie układu kogeneracji ze względów finansowych i środowiskowych, co jest dodatkowo premiowane przez państwo.

Produkcja energii elektrycznej w kogeneracji

Oszczędności, wynikają z faktu, że straty energii pierwotnej niezbędnej do wytworzenia tej samej ilości energii elektrycznej i cieplnej w kogeneracji wynoszą ok. 40 mniej niż w przypadku konwencjonalnych metod. Kogeneracja w efekcie produkuje taniej energię elektryczną i ciepło, niż zakup energii elektrycznej z sieci oraz produkcja ciepła we własnej kotłowni. Nadwyżkę energii którą wyprodukuje kogeneracja, przedsiębiorca może odsprzedać do sieci energetycznej. Poza tym dla wielu branż przemysłu (np. mięsnego, ogrodniczego, mleczarskiego itd.) to sposób na łagodzenie skutków opłaty mocowej obowiązującej od 1 stycznia 2021 r.

Premia dla kogeneracji za zmniejszenie emisji dwutlenku węgla i zużycia paliw

Wspieranie wysokosprawnej kogeneracji ma ograniczyć niekorzystne zjawiska środowiskowe, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw ciepła i energii elektrycznej. Ma to także poprawić efektywność wykorzystania nośników energii. W tym celu ustawa o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji (tzw. ustawa o CHP) wprowadziła cztery mechanizmy polegające na wsparciu w postaci premii dopłacanych wytwórcom do ceny energii elektrycznej w ramach następujących systemów:

1. aukcyjny system wsparcia,
2. system wsparcia w formie premii gwarantowanej
3. system wsparcia w formie premii gwarantowanej indywidualnej (wysokość premii ustalana jest indywidualnie w drodze decyzji Prezesa URE)
4. system wsparcia w formie naboru (wysokość premii ustalana jest indywidualnie przez Prezesa URE)

Każdy z tych instrumentów jest skierowany do różnych zakładów, ze względu na ich wielkość, poziom zmodernizowania i wielkości zainstalowanej mocy.

Kto może ubiegać się o premię kogeneracyjną?

Wytwórca energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji wytworzonej w nowej jednostce kogeneracji o mocy zainstalowanej elektrycznej nie mniejszej niż 1 MW i mniejszej niż 50 MW lub w znacznie zmodernizowanej jednostce kogeneracji o mocy zainstalowanej elektrycznej nie mniejszej niż 1 MW i mniejszej niż 50 MW może ubiegać się o wsparcie w systemie aukcyjnym.  Maksymalny okres wsparcia wynosi 15 lat, przy czym okres ten liczy się od dnia pierwszego, po dniu rozstrzygnięcia aukcji: wytworzenia, wprowadzenia do sieci i sprzedaży energii elektrycznej z tej jednostki po uzyskaniu lub zmianie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej albo po uzyskaniu lub zmianie wpisu do rejestru wytwórców biogazu rolniczego. Nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2048 r.

Dla potrzeb przeprowadzenia aukcji ustala się wartości referencyjne, które odpowiadają maksymalnej wysokości premii kogeneracyjnej, w złotych za 1 MWh, która może być złożona w ofercie przez uczestnika aukcji w odniesieniu do energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji, wprowadzonej do sieci i sprzedanej.

Wartości referencyjne dla nowych i znacznie zmodernizowanych jednostek kogeneracji w roku 2021  określa  rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 22.10.2020 r.

Dla przykładu wartość referencyjna dla nowej jednostki kogeneracji w roku 2021:

1. kogeneracja opalana paliwami gazowymi, wynosi 160,70 zł/MWh
2. kogeneracja opalana paliwami stałymi, wynosi 204,48 zł/MWh
3. kogeneracja opalana biomasą, wynosi 295,00 zł/MWh
4. innej niż wymienione w pkt 1–3, wynosi 76,42 zł/MWh

Podmioty uprawnione do uzyskania premii gwarantowanej

1. zmodernizowanej jednostce kogeneracji o mocy zainstalowanej elektrycznej nie mniejszej niż 1 MW i mniejszej niż 50 MW,
2. istniejącej jednostce kogeneracji o mocy zainstalowanej elektrycznej nie mniejszej niż 1 MW i mniejszej niż 50 MW
3. nowej małej jednostce kogeneracji
4. znacznie zmodernizowanej małej jednostce kogeneracji
5. istniejącej małej jednostce kogeneracji
6. zmodernizowanej małej jednostce kogeneracji, wchodzącej w skład źródła o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej mniejszej niż 1 MW.