Nowe przepisy dyrektywy EED określiły cel związany z poprawą efektywności energetycznej w Unii Europejskiej na poziomie 32,5% w porównaniu do prognoz zużycia energii opracowanych w 2007r. Ma on zostać osiągnięty do 2030 roku poprzez realizacje zadeklarowanych wartości przez poszczególne państwa członkowskie. Dodatkowo modyfikując dyrektywę z 2018 roku, Unia Europejska dąży do zagwarantowania, że państwa członkowskie wspólnie osiągną co najmniej 11,7% redukcji końcowego zużycia energii do końca dekady, w porównaniu do prognoz dotyczących zużycia energii w 2030 roku opracowanych w 2020 roku. Nowy cel stanowi wzmocnienie wcześniejszego postanowienia z lipca 2021 roku, które zakładało obniżenie zużycia energii końcowej o 9%. Jednym z obszarów wymagającym zmian, aby realizacja tych założeń była możliwa, jest natomiast branża ciepłownicza.
Jak dyrektywa EED wpłynie na sektor grzewczy?
Dyrektywa EED stanowi element unijnej strategii związanej z energią, której celem jest zwiększenie efektywności energetycznej w państwach członkowskich. W obszarze ciepłownictwa koncentruje się ona przede wszystkim na wprowadzeniu lokalnych planów efektywnego ogrzewania i chłodzenia. Działania te mają na celu poprawę efektywności energetycznej i mają być zaprojektowane tak, aby bezpośrednio wpływać na poprawę jakości powietrza w miastach poprzez zmniejszenie zapotrzebowania na emisyjne paliwa grzewcze.
Dyrektywa ma na celu zachęcanie do alokacji środków publicznych wyłącznie na rozwój technologii przyszłościowych i zrównoważonych, zgodnie z długoterminowym celem osiągnięcia neutralności węglowej. W tym kontekście istotne jest wobec tego zmniejszenie zapotrzebowania na ogrzewanie oraz pokrycie pozostałego zapotrzebowania za pomocą bezemisyjnych źródeł energii.
Jaki jest cel wprowadzenia lokalnych planów w zakresie ogrzewania i chłodzenia?
Lokalne plany dotyczące ogrzewania i chłodzenia, mają zostać wprowadzone przede wszystkim w gminach, gdzie ogólna liczba ludności przekracza 45 000 osób. Plany te będą skupiały się na różnorodnych inicjatywach, takich jak:
- mapowanie potencjału wdrożenia systemów ciepłowniczych o niskiej temperaturze,
- efektywnej kogeneracji,
- odzyskiwaniu ciepła odpadowego,
- implementacji źródeł energii odnawialnej.
Jakie warunki będą musiały spełnić sieci ciepłownicze i chłodnicze, aby być efektywne?
Wdrożenie nowej dyrektywy EED aktualizuje także definicje efektywnych sieci ciepłowniczych oraz chłodniczych, która zmieniać się będzie w czasie, wraz z kryteriami, które będą musiały być spełnione.
W związku z tym:
- do 31 grudnia 2027 roku — sieć ciepłownicza będzie uznawana za efektywną, jeśli system będzie oparty na wykorzystaniu co najmniej 50% energii odnawialnej, 50% ciepła odpadowego, 75% ciepła wytwarzanego w kogeneracji lub 50% kombinacji takiej energii i ciepła,
- od 1 stycznia 2028 roku — sieć ciepłownicza będzie uznawana za efektywną, jeśli system przekroczy co najmniej 50% energii odnawialnej, 50% ciepła odpadowego, 50% energii odnawialnej i ciepła odpadowego, 80% wysokosprawnej kogeneracji, lub kombinacji takiej energii cieplnej wprowadzanej do sieci, z co najmniej 5% udziałem energii odnawialnej, a całkowity udział energii odnawialnej, ciepła odpadowego lub wysokosprawnej kogeneracji ciepła wyniesie co najmniej 50%,
- od 1 stycznia 2035 roku — sieć ciepłownicza będzie uznawana za efektywną, jeśli system będzie oparty na co najmniej 50% energii odnawialnej, 50% ciepła odpadowego lub 50% energii odnawialnej i ciepła odpadowego, lub systemie, w którym całkowity udział energii odnawialnej, ciepła odpadowego lub ciepła wytwarzanego w wysokosprawnej kogeneracji wyniesie co najmniej 80%, a dodatkowo całkowity udział energii odnawialnej lub ciepła odpadowego wyniesie co najmniej 35%,
- od 1 stycznia 2040 roku — sieć ciepłownicza będzie uznawana za efektywną, jeśli system opierać się będzie na co najmniej 75% energii odnawialnej, 75% ciepła odpadowego lub 75% energii odnawialnej i ciepła odpadowego, lub systemie wykorzystującym co najmniej 95% energii odnawialnej, ciepła odpadowego i wysokosprawnego skojarzonego wytwarzania ciepła, a ponadto całkowity udział energii odnawialnej lub ciepła odpadowego wyniesie co najmniej 35%,
- od 1 stycznia 2045 roku — sieć ciepłownicza będzie uznawana za efektywną, jeśli system będzie bazował na co najmniej 75% energii odnawialnej, 75% ciepła odpadowego lub 75% energii odnawialnej i ciepła odpadowego,
- od 1 stycznia 2050 roku — sieć ciepłownicza będzie uznawana za efektywną, jeśli system będzie korzystał wyłącznie z energii odnawialnej, wyłącznie z ciepła odpadowego lub wyłącznie z połączenia energii odnawialnej i ciepła odpadowego.
Alternatywą dla tych wymogów jest natomiast spełnienie kryteriów dotyczących ilości emisji gazów cieplarnianych na jednostkę ciepła lub chłodu dostarczonego odbiorcom przez system ciepłowniczy lub chłodniczy. W tym przypadku wymagania, jakie będą musiały spełnić efektywne sieci ciepłownicze i chłodnicze to:
- do dnia 31 grudnia 2025 r. — 200 gramów/kWh,
- od dnia 1 stycznia 2026 r. — 150 gramów/kWh,
- od 1 stycznia 2035 r. — 100 gramów/kWh,
- od dnia 1 stycznia 2045 r. — 50 gramów/kWh,
- od dnia 1 stycznia 2050 r. — 0 gramów/kWh.
Co jeśli sieci ciepłownicze, nie będą spełniać powyższych kryteriów?
Systemy o łącznej mocy wytwarzania ciepła i chłodu przekraczającej 5 MW, które nie spełnią kryteriów efektywnego systemu ciepłowniczego, będą zgodnie z nowymi przepisami zobligowane do wprowadzenia planu mającego na celu zapewnienie efektywnego zużycia energii pierwotnej, ograniczenia strat w dystrybucji oraz zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w dostarczaniu energii cieplnej i chłodniczej.
Podsumowując, nowa dyrektywa EED wprowadza szereg zmian dla sektora ciepłowniczego. Nakładane przez nią przepisy będą musiały być natomiast wdrożone do 20 września 2025 roku. Zostało wobec tego nie wiele czasu, dlatego warto skontaktować się z naszymi specjalistami, którzy pomogą dostosować sieci ciepłownicze do nowych przepisów.