Białe certyfikaty to specjalne świadectwa efektywności energetycznej przyznawane w oparciu o zapisy Ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej za realizację działań prowadzących do oszczędności energii. Są one instrumentem finansowym i jednym z kluczowych narzędzi wspierających politykę energetyczną oraz ochronę środowiska, promując inwestycje w technologie generujące oszczędność energii. W Polsce białe certyfikaty są częścią systemu wspierającego poprawę efektywności energetycznej, wpisującego się w szerszy kontekst unijnych celów klimatycznych. Kto i na jakich zasadach może uzyskać białe certyfikaty i dlaczego warto starać się o ich wydanie? Odpowiedzi na te pytania prezentujemy w artykule.
Historia i rozwój Białych Certyfikatów
System białych certyfikatów został po raz pierwszy wprowadzony w krajach europejskich, takich jak Włochy i Francja, na początku XXI wieku. Od tego momentu mechanizm ten zyskał na popularności w innych krajach jako sposób na osiąganie oszczędności energetycznych w różnych sektorach gospodarki.
W Polsce system białych certyfikatów został wprowadzony w 2011 roku na mocy ustawy o efektywności energetycznej. Od tego czasu przeszedł on kilka istotnych zmian legislacyjnych, m.in. w 2016 roku, kiedy uproszczono procedury oraz zaktualizowano kryteria przyznawania certyfikatów przez Prezesa URE. Zmiany te przyczyniły się do zwiększenia ich dostępności.
Białe certyfikaty — mechanizm działania
Białe certyfikaty są narzędziem rynkowym, którego celem jest promowanie działań doprowadzających do oszczędności energii. Ich mechanizm działania opiera się na przyznawaniu świadectw efektywności energetycznej przez Prezesa URE dla przedsiębiorstw i instytucji, które wdrażają projekty skutkujące zmniejszeniem zużycia energii.
Każdy certyfikat jest potwierdzeniem uzyskania określonej ilości oszczędności energii pierwotnej, wyrażonej w tonach oleju ekwiwalentnego (toe), która nie może wynosić mniej niż 10 toe (116,3 MWh/rok lub 418,68 GJ/rok). Otrzymane certyfikaty można sprzedać na rynku, generując w ten sposób dodatkowe przychody. Co istotne, wysokość zysków możliwych do uzyskania ze sprzedaży świadectw efektywności energetycznej nie jest w żaden sposób ograniczona. Oznacza to więc, że im przedsięwzięcie zapewni większe oszczędności energii, tym większą kwotę można uzyskać za zbycie Białych Certyfikatów.
Jak przebiega proces pozyskiwania białych certyfikatów?
Aby otrzymać białe certyfikaty, należy przejść przez kilka etapów formalnych. Pierwszym krokiem jest zidentyfikowanie projektu, który może prowadzić do oszczędności energii, np. modernizacja infrastruktury, zmiana technologii na bardziej efektywną czy optymalizacja procesów.
Kolejnym ważnym elementem jest audyt energetyczny, który pełni kluczową rolę w procesie ubiegania się o certyfikaty. Audyt ocenia, na ile planowane działania rzeczywiście przyczynią się do oszczędności energii i czy spełniają one określone normy techniczne.
Po jego przeprowadzeniu konieczne jest przygotowanie wniosku do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE), który zawiera szczegółowy opis planowanego przedsięwzięcia oraz dokładne obliczenia spodziewanych oszczędności energii (tzw. efekt energetyczny). Na jego ocenę Prezes ma 45 dni.
Po pozytywnej weryfikacji wniosku przez URE i przeprowadzeniu inwestycji podmiotowi przyznawane są białe certyfikaty, które stają się przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii.
Konieczne do spełnienia wymogi i standardy
Uzyskanie białych certyfikatów wiąże się z koniecznością spełnienia rygorystycznych wymogów i standardów. Przede wszystkim oszczędności energii muszą być mierzalne, trwałe i możliwe do zweryfikowania. Z tego względu projekty powinny być zaplanowane tak, aby ich efekty były jasno widoczne i zgodne z przepisami prawa. URE stawia także wymagania dotyczące minimalnego poziomu oszczędności (10 toe), co oznacza, że drobne modernizacje mogą nie kwalifikować się do uzyskania certyfikatów.
Ważnym kryterium jest również zgodność z polityką klimatyczną oraz dbałość o minimalizację negatywnego wpływu na środowisko. Certyfikaty przyznawane są tylko tym projektom, które mają realny wkład w zwiększenie efektywności energetycznej przedsiębiorstwa, np. poprzez zmniejszenie zużycia paliw kopalnych, obniżenie strat energii czy optymalizację procesów produkcyjnych.
Dlaczego Białe Certyfikaty są nazywane instrumentem finansowym?
Po uzyskaniu białych certyfikatów przedsiębiorstwa mogą je sprzedać innym podmiotom zobowiązanym do realizacji określonych celów w zakresie efektywności energetycznej. W Polsce obrót tymi certyfikatami odbywa się na Towarowej Giełdzie Energii, na której ich cena jest ustalana w zależności od popytu i podaży. Podmioty, które nie są w stanie zrealizować wymaganych oszczędności energii samodzielnie, mogą nabyć certyfikaty na rynku, co pozwala im na spełnienie ustawowych zobowiązań.
Ten system handlu sprawia, że białe certyfikaty są elastycznym narzędziem, umożliwiającym optymalizację kosztów działań związanych z poprawą efektywności energetycznej. Podmioty mogą wybierać pomiędzy realizacją projektów oszczędnościowych we własnym zakresie lub zakupem certyfikatów od innych firm.
Jakie działania kwalifikują się do uzyskania Białych Certyfikatów?
Białe certyfikaty można uzyskać za różnorodne działania związane z poprawą efektywności energetycznej. Wśród najczęściej realizowanych projektów wymienić można między innymi:
- modernizację systemów grzewczych obejmującą np. wymianę źródła ciepła,
- wykonanie instalacji odzysku ciepła,
- wymianę klasycznego oświetlenia na oświetlenie LED,
- modernizację urządzeń elektrycznych i technologicznych,
- termomodernizację budynków,
- modernizację systemów chłodzenia i sprężania powietrza.
Pełna lista przedsięwzięć pozwalających po ich przeprowadzeniu uzyskać świadectwo efektywności energetycznej zamieszczona jest w Obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 30 listopada 2021 r. w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej.
Dlaczego warto pozyskać Białe Certyfikaty?
Białe certyfikaty to instrument finansowy, który przynosi korzyści na wielu poziomach – zarówno przedsiębiorstwom, środowisku, jak i całej gospodarce. System ten, oparty na promocji efektywności energetycznej, stwarza możliwości uzyskania oszczędności finansowych, wspiera zrównoważony rozwój i wzmacnia konkurencyjność podmiotów uczestniczących w rynku.
Korzyści dla przedsiębiorstw
Podstawowym celem wdrażania projektów kwalifikujących się do uzyskania białych certyfikatów jest zmniejszenie zużycia energii. Modernizacje technologii i optymalizacje procesów produkcyjnych pozwalają tym samym na obniżenie kosztów operacyjnych, bezpośrednio wpływających na wynik finansowy firm. Dodatkowo po uzyskaniu białych certyfikatów przedsiębiorstwa mogą je sprzedawać na rynku. Dzięki temu dla przedsiębiorstw, które wdrożyły efektywne projekty oszczędnościowe, sprzedaż certyfikatów staje się dodatkowym źródłem przychodów.
Oprócz tego należy również podkreślić, że inwestowanie w efektywność energetyczną to nie tylko oszczędności, ale również krok w kierunku nowoczesnych, innowacyjnych rozwiązań. Firmy, które wprowadzą technologie zwiększające efektywność energetyczną, mogą zyskać przewagę nad konkurencją, szczególnie jeśli działają w sektorach, gdzie koszty energii stanowią znaczną część wydatków operacyjnych.
Korzyści dla środowiska
Projekty związane z poprawą efektywności energetycznej prowadzą do zmniejszenia zużycia paliw kopalnych, co bezpośrednio przekłada się na redukcję emisji dwutlenku węgla. Działania te przyczyniają się do walki ze zmianami klimatycznymi oraz realizacji celów unijnych dotyczących neutralności klimatycznej.
Ponadto dzięki oszczędnościom energii zmniejsza się zapotrzebowanie na surowce naturalne. Projekty doprowadzające do poprawy efektywności energetycznej przedsiębiorstw, zwłaszcza te wykorzystujące odnawialne źródła energii, wspierają więc racjonalne gospodarowanie zasobami planety.
Korzyści dla gospodarki
System białych certyfikatów wspiera również rozwój gospodarczy. Efektywność energetyczna jest jednym z kluczowych czynników wpływających na konkurencyjność gospodarek. Państwa, które promują i wspierają oszczędność energii, stają się bardziej atrakcyjne dla inwestorów zagranicznych, zwłaszcza tych, którzy zwracają uwagę na aspekty środowiskowe.
Dodatkowo mniejsze zużycie energii oznacza niższe zapotrzebowanie na import paliw kopalnych, co przekłada się na większą niezależność energetyczną kraju. Dzięki inwestycjom w efektywność energetyczną możliwe jest lepsze wykorzystanie krajowych zasobów oraz stabilizacja gospodarki.
Podsumowując, białe certyfikaty to narzędzie, które skutecznie wspiera realizację polityki energetycznej oraz ochrony środowiska. Dzięki temu mechanizmowi przedsiębiorstwa mogą uzyskać korzyści finansowe z działań prowadzących do oszczędności energii, przy jednoczesnym zmniejszeniu wpływu swojej działalności na środowisko.
Należy jednak mieć na uwadze to, że pozyskanie świadectw efektywności energetycznej jest procesem wymagający dogłębnej analizy, sporządzenia prawidłowej dokumentacji oraz spełnienia określonych wymogów technicznych i formalnych. Wsparcie naszych ekspertów w tej dziedzinie może znacząco przyspieszyć i uprościć całą procedurę.
Specjalizujemy się w kompleksowej pomocy przy pozyskiwaniu białych certyfikatów – od identyfikacji projektów, które kwalifikują się do certyfikacji, przez przeprowadzenie audytów energetycznych, aż po przygotowanie i złożenie wniosku do Urzędu Regulacji Energetyki.
Dzięki naszym usługom:
- zwiększysz szanse na pozytywną decyzję o przyznaniu certyfikatów,
- otrzymasz wsparcie na każdym etapie projektu,
- zoptymalizujesz koszty i zmaksymalizujesz korzyści wynikające z uzyskanych certyfikatów.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami i zacznij oszczędzać energię oraz zyskiwać na ekologicznych rozwiązaniach już dziś!
