Prąd z gazu w ostatnich miesiącach staje się coraz tańszy, co przekłada się na to, że produkcja energii elektrycznej z wykorzystaniem konwencjonalnych elektrowni węglowych jest coraz mniej opłacalna. Zwłaszcza jeśli w przypadku kosztów jej wytworzenia uwzględnione zostaną wydatki na koszty emisji CO2, które są ponoszone zarówno przy spalaniu gazu, jak i węgla kamiennego.
Ceny gazu spadają, a ceny węgla rosną
Obecna zwiększająca się opłacalność energetyczna gazu jest wynikiem sporego spadku cen tego surowca, wynoszącym od początku 2023 roku aż 64%. We wtorek (23 maja), na giełdzie ICE cena gazu europejskiego z dostawą na czerwiec wynosiła 28,78 euro za megawatogodzinę, czyli w przeliczeniu 130,30 zł/MWh. Sytuacja ta spowodowana jest natomiast ustabilizowaniem rynku gazu w Europie, który borykał się ze sporymi problemami po zablokowaniu dostaw tego surowca z Rosji. Aktualnie dzięki scentralizowanym przez wiele krajów dostawom alternatywnym nie dyktuje ona już jednak cen błękitnego paliwa.
Jednocześnie prąd z gazu staje się o wiele bardziej opłacalny również dlatego, że ceny węgla kamiennego stale rosną, osiągając w portach ARA (Amsterdam, Rotterdam, Antwerpia) poziom 119 dolarów za tonę, czyli około 498 zł/t. Biorąc więc pod uwagę wartość opałową węgla kamiennego, która wynosi mniej więcej 5,88 MWh, jego cena za megawatogodzinę to około 84 zł. Sama cena zakupu węgla to jednak nie wszystko. Przy kosztach produkcji energii elektrycznej należy bowiem uwzględnić także koszt emisji dwutlenku węgla, który w przypadku gazu jest znacznie niższy.
Ile kosztuje megawatogodzina prądu z węgla kamiennego?
Megawatogodzina węgla kamiennego kosztuje około 84 zł. Poza tym kosztem przy produkcji energii elektrycznej w procesie spalania tego surowca należy także doliczyć również koszt emisji CO2. Spalanie węgla kamiennego przy wytwarzaniu megawatogodziny energii elektrycznej generuje około 0,34 tony dwutlenku węgla. Obecnie zgodnie z danymi z ostatniej aukcji unijnej cena tony CO2 wynosi 85,2 euro, czyli po przeliczeniu 385,96 zł. W związku z tym koszt emisji dwutlenku węgla przy wytwarzaniu megawatogodziny prądu z węgla wynosi 130 zł (0,34 t/MWh x 385,6 zł/t).
Sumując koszt surowca oraz koszt emisji CO2, cena megawatogodziny prądu z węgla kamiennego to aktualnie 214,80 zł.
Ile kosztuje megawatogodzina prądu z gazu?
Aktualna cena gazu za megawatogodzinę to 29,21 euro, co daje nam 130,30 zł/MWh. Biorąc pod uwagę wyłącznie ten koszt, mogłoby się więc wydawać, że prąd z gazu jest droższy od tego wytwarzanego w konwencjonalnych elektrowniach węglowych. Należy jednak doliczyć do niego analogicznie także koszt emisji CO2.
Proces spalania gazu generuje mniejszą ilość dwutlenku węgla niż w przypadku węgla kamiennego, która wynosi około 0,2 tony na megawatogodzinę. Przekłada się to więc na koszt emisji CO2 na poziomie 75,50 zł za MWh (0,2 t/MWh x 385,96 zł/t).
Podsumowując cenę zakupu surowca oraz koszt emisji dwutlenku węgla, wytworzenie MWh prądu z gazu kosztuje obecnie 205,80 zł. Oznacza to więc, że aktualnie prąd z węgla kamiennego jest o 9 zł droższy od prądu z gazu.
Sytuacja na rynku związana z ceną prądu z gazu ma także odzwierciedlenie w kosztach energii elektrycznej, jakie ponoszą poszczególni mieszkańcy krajów europejskich. Obecnie znów po okresie, gdy prąd w Polsce był tańszy niż w państwach bazujących na produkcji prądu z gazu lub OZE, koszt jego wytworzenia, a co za tym idzie, także zakupu w hurcie staje się wyższy niż na zachodzie.
Koszt megawatogodziny energii w hurcie w Polsce wynosi aktualnie 124,62 euro na epex spot (564 zł) oraz 558,59 zł na TGE. Dla porównania w Niemczech jest on równy natomiast średnio 72,79 euro (330 zł), a w Holandii – 62,92 euro (285 zł).
Inwestycja w prąd z gazu jest opłacalna nie tylko ze względu na ceny wytworzenia energii elektrycznej
W wielu krajach europejskich, takich jak Niemcy, Holandia czy Włochy gaz jest jednym z najważniejszych surowców energetycznych. W ostatnim okresie stanowił on w nich odpowiednio 10%, 50% oraz 30% produkcji energii elektrycznej. W Polsce w tym samym czasie elektrownie gazowe wyprodukowały natomiast zaledwie niecałe 6% prądu zaspokajającego krajowe zapotrzebowanie. Jeśli jednak chcemy, aby w Polsce dominowała zielona energia, udział prądu z gazu w krajowej energetyce musi stać się wyższy.
Elektrownie gazowe o wiele lepiej współpracują z OZE, gdyż gwarantują w razie potrzeby możliwość szybszego rozruchu i wygaszania, niż w przypadku konwencjonalnych elektrowni węglowych. Dlatego też inwestycja w elektrownie gazowe jest obecnie kluczowa nie tylko ze względów ekonomicznych, ale także związanych z dekarbonizacją polskiej energetyki.